Honderd jaar oud medicijn pakt symptomen van autisme aan
(UC San Diego Health) Het medicijn is ontwikkeld om de slaapziekte te behandelen, maar blijkt ook de belangrijkste symptomen van autisme te verminderen.
Tot die conclusie komen onderzoekers op basis van een kleinschalig klinisch onderzoek. De wetenschappers verzamelden tien jongens die tussen de 5 en 14 jaar oud waren en allemaal autisme hadden. Vijf van de jongens kregen een placebo. De andere vijf kregen één dosis suramine toegediend middels een injectie. Dit medicijn werd in 1916 ontwikkeld om de slaapziekte en rivierblindheid – beiden veroorzaakt door parasieten – te behandelen.
AUTISME Autisme is een stoornis die vaak gekenmerkt wordt door communicatie- en taalproblemen, herhalend gedrag en moeite met socialiseren. Hoe de stoornis ontstaat, is niet helemaal helder. Het lijkt erop dat genetische problemen, maar ook omgevingsfactoren – zoals virusinfecties, vervuilende stoffen of complicaties tijdens de zwangerschap – een rol spelen.
Het resultaat De vijf jongens die het medicijn toegediend hadden gekregen, gingen meetbaar vooruit. Ze waren rustiger en geconcentreerder, communiceerden meer en vertoonden minder herhalend gedrag. “We zagen verbeteringen bij onze zoon die we nog niet eerder hebben gezien,” vertellen de ouders van een 14-jarige proefpersoon die suramine ontving. De jongen had voorafgaand aan de behandeling al 12 jaar lang geen complete zin meer uitgesproken. “Binnen een uur na de injectie, begon hij oogcontact te maken met de arts en verpleegkundigen in de kamer. Er was bij vlagen een nieuwe soort kalmte, maar ook meer emotie. Hij kreeg interesse in verstoppertje spelen met zijn 16 jaar oude broer. Hij begon het maken van nieuwe geluiden te oefenen. En hij zocht zijn vader vaker op.”
Zinnetjes “Er namen vier kinderen deel aan het onderzoek die nog nooit gesproken hadden,” vertelt onderzoeker Robert Naviaux. “Twee zes-jarigen en twee 14-jarigen. De zes jaar en veertien jaar oude proefpersonen die suramine ontvingen, zeiden ongeveer een week na die ene dosis suramine hun eerste zinnetjes. Dat gebeurde niet onder de kinderen die het placebo ontvingen.” Daarnaast bleken de kinderen die suramine toegediend hadden gekregen, veel beter te reageren op de therapieën en verrijkingsprogramma’s die ze voorafgaand aan het experiment reeds volgden.
Bijwerkingen De onderzoekers benadrukken dat het medicijn nauwelijks bijwerkingen had. Dat komt doordat er slechts een kleine dosis nodig is. Wel is het effect van de behandeling tijdelijk. Na een paar weken was het medicijn uitgewerkt.
Maar hoe werkt het medicijn nu precies? Sommige onderzoekers denken dat de Cell Danger Response (kortweg CDR) een rol speelt in het ontstaan van autisme. De Cell Danger Response is een reactie die van nature in elk lichaam voorkomt en optreedt als cellen beschadigd raken of te maken krijgen met stress. “Het doel van CDR is het beschermen van de cel en het op gang brengen van het genezingsproces,” legt onderzoeker Robert Naviaux uit. De membranen in de cel worden stugger, de cel stopt de interactie met buren en trekt zich als het ware terug tot het gevaar geweken is. Maar soms blijft een cel steken in die Cell Danger Response. “Dit voorkomt dat het natuurlijke genezingsproces voltooid wordt en kan de manier waarop de cel reageert op de wereld permanent veranderen. Wanneer dit gebeurt, gedragen cellen zich alsof ze nog steeds beschadigd of in gevaar zijn, ook al is de oorzaak van de beschadiging of het gevaar allang verdwenen.” Cellen gaan abnormaal reageren en die reactie leidt tot chronische aandoeningen. “Wanneer dit gebeurt tijdens de prille ontwikkeling van een kind, ontstaat autisme.” Die abnormale reactie van cellen wordt in stand gehouden door moleculen die ten tijde van de Cell Danger Response continu laten weten dat gevaar dreigt. Je kunt deze moleculen zien als continu loeiende sirenes. Wat suramine doet, is deze sirenes het zwijgen opleggen. “En zo laten weten dat de cellulaire oorlog over is, het gevaar voorbij is en cellen zich weer bezig kunnen houden met de taken die ze in vredestijd hebben,” stelt Naviaux.
Hoewel de eerste onderzoeksresultaten veelbelovend zijn, houden wetenschappers een slag om de arm. Veel meer en grootschaliger onderzoek is nodig om met zekerheid vast te kunnen stellen dat suramine – of een vergelijkbaar medicijn – de belangrijkste symptomen van autisme kan aanpakken.